TUZ (1) (Derya Kızılgöz)

21 Temmuz 2010,?18:49

KONUK YAZAR

??????? Mekânsal algılama; psikoloji, co?Ÿrafya, planlama gibi bir çok disiplin tarafından ara?Ÿtırılan bir konudur. Fiziksel çevrede nelere dikkat ediyoruz??

??????? Gerçek ve algısal harita nedir? Bahsi geçen mekanda; bilimsel yöntemlerle elde edilmi?Ÿ; geçerli, tutarlı ve güvenilir bilgiler var mı? ?žereflikoçhisar ilçesi mekansal algılama ile dü?Ÿünüldü?Ÿünde yeterli soru sorulmu?Ÿ ve gerekli cevapları alınmı?Ÿ bir ilçe midir?

??????? Merhaba de?Ÿerli dostlar. ?œlkemizdeki hasat festivallerinden "Tuz Festivali'yle varlı?Ÿını tazeleyen de?Ÿerli ilçemiz ?žereflikoçhisar'ı özgün dokusu ile ya?Ÿama çabası içinde sizlerle payla?Ÿmak istedim. Sıklıkla dile getirdi?Ÿimiz gibi, tarihi süreklili?Ÿin içinde anla?Ÿıldı?Ÿında gerçek de?Ÿerini bulan özel bir yer oldu?Ÿunu hatırlatma gayreti olarak da dü?Ÿünebiliriz.

??????? Mekanı; madeni tuzu dile getirelim öncelikle. Canlı hayatının vazgeçilmez maddelerinden biri olan tuz için; insano?Ÿlu akıl almaz yollara ba?Ÿvurdu, sava?Ÿlar yaptı ve çok uzun mesafeler kat etti. Hiç bir canlının tuz olmadan uzun süre varlı?Ÿını sürdüremeyece?Ÿi bilinen bir gerçek artık. ?İnsanın tuzu kullanmaya ba?Ÿladı?Ÿı zaman kesin olmamakla birlikte, tuzla tanı?Ÿması oldukça eskiye, M.?–. 10000 yılına gider.

??????? ?‡in'de M.?–. 3000 yıllarında tuz üretildi?Ÿi hesaplanmaktadır. Tuzla ilgili ilk yazılı belgeler M.?–. 2250 yıllarına dek uzanır. Tuz ticareti önemli kervan yollarını do?Ÿurmu?Ÿtur. ?‡in yönetimleri yüzyıllarca tuzu, devletin bir gelir kayna?Ÿı olarak görmü?Ÿlerdi. ?‡in'de İ.?–. 12. yüzyılda tuz vergisinden söz eden metinler bulundu.? ?‡inliler, Romalılar, Fransızlar, Venedikliler, Habsburglar ve di?Ÿer birçok yönetim, sava?Ÿlar için para bulmak üzere tuz vergisi koymu?Ÿtu.

??????? Bazı ülkelerde Asker ve i?Ÿçiler maa?Ÿlarını tuz olarak alıyordu. Et ve balı?Ÿı tuzlayarak saklayan ilk uygarlık Mısırdır. Nil deltasında deniz suyunu kil kaplarda buharla?Ÿtırarak tuz üretmekteydiler. ?Yerli Kuzey Amerika kültürlerinin bir ço?Ÿu genellikle di?Ÿi olan tuz tanrılarına tapardı. Amerika kıtasındaki tüm büyük uygarlık merkezleri de tuza kolayca eri?Ÿilebilen yerlerde kurulmu?Ÿtu. İnkalar tuz üreticisiydi, Cuzco'nun hemen dı?Ÿında tuz kuyuları vardı.

??????? Herman Cortez'in fetihlerini kaydeden Bernal Diaz'a göre ise Aztekler idrarı buharla?Ÿtırarak tuz yapıyorlardı.? ?Ortaça?Ÿ ve Rönesans'ta sofraya tuz koymak zenginlerin lüksüydü. Bu dönemde Fransız krallıklarında, kral sofraları mücevherlerle kaplı ve içleri tuz dolu testilerle donatılırdı.

??????? ?–zellikle İtalyan e?Ÿyalarının moda oldu?Ÿu 16. yüzyılda ''büyük tuz'' adı verilen ?Ÿık tuzlu?Ÿun dı?Ÿında, de?Ÿi?Ÿen yemeklerle beraber sofraya konulan küçük tuzluklar da bulunurdu. Büyük tuz, yemek boyunca büyük efendinin, davet sahibinin ya da ?Ÿeref misafirinin yanında bulundurulurdu. Parmakla tuza dokunmak kaba bir davranı?Ÿ, hatta bazen talihsizlik olarak görülürdü.

??????? "14. ve 15. yüzyıl. Romalılarda tuz, sofrada servis edilirdi. Tuz, bir anla?Ÿmanın ba?Ÿlandı?Ÿını simgeledi?Ÿinden bir ziyafet sofrasında tuzluk bulunmayı?Ÿı, dü?Ÿmanca bir eylem olarak yorumlanır, ku?Ÿku uyandırırdı."

??????? 17. yüzyılda Fransa'da tuz vergisi önemli sıkıntılara yol açmı?Ÿtı. Tuz vergisi toplayıcılarından nefret ediliyordu. Tuz vergisi toplayıcıları, özellikle kadınlardan ku?Ÿkulanır ve onlara kar?Ÿı kötü davranırdı. Kadınlar bazen, vücutlarının çe?Ÿitli yerlerine sakladı?Ÿı tuz torbalarıyla yakalanırdı. Kadınlar aranmayacaklarını dü?Ÿündükleri gö?Ÿüslerinde, korselerinde tuz saklarlardı.

??????? 18. yüzyılın sonlarında tuz vergisine kar?Ÿı i?Ÿlenen suçlardan dolayı her yıl üç binden fazla Fransız erkek, kadın ve hatta çocuk ölüm cezasına çarptırılıyordu.? (DEVAMI HAFTAYA)

??????? 22 Temmuz 2010

Bu haber 551 defa okunmu?Ÿtur.