Önümüzdeki günlerde yapılacak olan referandumda oy kullanmadan önce Anayasamızda yapılacak olan değişiklikler hakkında fikir sahibi olunması için maddelerin incelenmesinde fayda görmekteyiz. 

Aşağıda yapılacak olan yenilikler madde madde belirtmekteyiz.

1.Madde: Yargının bağımsız olduğunu bildiren hüküm olan Anayasa’nın 9. Maddesindeki düzenleme yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına ilişkin iken , “Bağımsız ve tarafsız” mahkemelerce kullanılacağı şeklinde hüküm altına alınmıştır.

2.Madde: TBMM’deki milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılmıştır.

3.Madde: Milletvekili seçilme yaşı 25 iken 18’ e düşürülmüştür. Ayrıca bu düzenlemeye göre askerlik ile ilişiği olan kişilerin milletvekili adaylığına başvuramayacağı belirtilmiştir.

4.Madde: Meclis seçimleri ile Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak ve seçmenler iki seçim için de aynı gün sandığa gideceklerdir.

5.Madde: Meclisin görev ve yetkilerini düzenleyen bu maddede TBMM’nin görevleri ve yetkilerini, “kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek şeklinde hüküm altın almıştır.

6.Madde: İlgili düzenlemeye göre TBMM’nin milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorabilmeleri hüküm altına alınmıştır.

7.Madde: Bu düzenleme ile Anayasa’nın1001 ve 102 maddesi 101. Madde altınsa birleştirilmiştir. Cumhurbaşkanı seçilmek için 40 yaşını doldurmuş olmak yeterli görülmekte ve seçim süresi 5+5 olarak düzenlenmektedir. Cumhurbaşkanı seçilenin varsa partisi ile ilişiği kesilir hükmü kaldırılarak partili cumhurbaşkanı kavramı getirilmiştir.

8.Madde:  Bu madde ile Cumhurbaşkanı’nın görevleri düzenlenmektedir. Düzenlemeyle cumhurbaşkanına, “devlet başkanı” sıfatı getiriliyor. Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de verilmiştir. Bununla birlikte üst düzey yöneticileri atama yetkisi de devlet başkanına aittir. Kanun Hükmünde Kararname kaldırılarak Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi getirilmiştir.

9.Madde: Cumhurbaşkanı’nın işlediği suçtan dolayı Meclis salt çoğunlukla önerge verebilecek. Mevcut durumda Cumhurbaşkanı sadece vatana ihanet suçundan dolayı yargılanabilmektedir. Yüce Divan’a sevk için dörtte üç olan çoğunluk sayısı üçte iki olarak değiştirilmiştir. Ayrıca bu düzenleme ile Cumhurbaşkanı’nın tek başına yaptığı işlemlere karşı yargı yolu açılmıştır.

10.Madde:  Cumhurbaşkanı yardımcılığı yeniliğidir. Cumhurbaşkanına vekâlet etme yetkisi TBMM Başkanı’ndan alınarak Cumhurbaşkanı yardımcısına verilmiştir.

11.Madde: Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçiminin birlikte gerçekleştirilmesi hükme bağlanmıştır.

12.Madde: Bu madde ile Cumhurbaşkanı’nın olağanüstü hal ilan etme yetkisi düzenlenerek sıkıyönetim tamamen kaldırılmıştır. OHAL döneminde her türlü konuya ilişkin kararname çıkarılabilir ve bu kararnameler mecliste 3 ay içinde görüşülmek zorundadır şeklinde düzenleme getirilmiştir.

13.Madde: Disiplin Mahkemeleri dışında Askeri Mahkemeler kaldırılmıştır.

14.Madde: HSYK adı değiştirilerek HSK (Hakimler ve Savcılar Kurulu) olarak değiştirilmiştir. Üye sayısı 22’den 13’ düşürülmüştür. Kurum içindeki seçimler artık olmayacak Yargıtay ve Danıştay üyeleri bireysel olarak aday olabilecek şeklinde düzenleme getirilmiştir.

15.Madde: Bütçe teklifini Cumhurbaşkanlığı yapacak ve Meclis’e gönderilecek, bütçe tasarısı hakkında meclis karara varamazsa önceki yılın bütçesi değerleme oranında yeniden belirlenecek ve geçerli bütçe olarak kabul edilecek şeklinde düzenleme yapılmıştır.

16.Madde: Değişiklikler doğrultusunda bazı kavramlar Anayasa’dan çıkarılmıştır. Sıkıyönetim, Bakanlar Kurulu, Askeri Mahkemeler, Tüzük, Kanun Hükmünde Kararname bunlardan bazılarıdır.

17.Madde: Bu madde uyarınca, TBMM’nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacaktır.

18.Madde: Yürürlük ile ilgili olan bu madde ile, Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğine” dair hükmün kaldırılması, değişikliğin yayımı tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair değişiklikler de TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda cumhurbaşkanının görevi başladığı tarihte yürürlüğe girecek şeklinde düzenleme yapılmıştır.



   9 Şubat 2017

Yönetici tarafından yazılan bu haber, 4487 defa okunmuştur.