09 Eylül 2020,?18:41 -?Anasayfa // KORİDOR Haberi yazdır

Tuzun Kültürümüzdeki Yeri (I)

Tuz insanlık tarihinde önemli bir figür olma özelliğini...

  • Facebook Paylaş


  • Twitter Paylaş


Tuz insanlık tarihinde önemli bir figür olma özelliğini her zaman için korumuştur. Neolitik Dönem’de Anadolu’nun büyük bir bölümünde yapıldı?ı belirlenen obsidyen ticaretinde takas amacıyla kullanılan ürünler içerisinde bulundu?u bilinmektedir. Yazılı olarak belgelenmiş olan tuz ticaretinin ise Hititler döneminde yapıldı?ı ve bunun kanun hükümlerine ba?landı?ı, çivi yazılı tabletlerden anlaşılmaktadır. Daha sonraki dönemlerde Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Devletleri’nde önemli bir ticari meta olan tuzun Anadolu’daki bu serüveni kültürel öğelere de yansımıştır. Tuzla ilgili çok sayıda atasözleri, deyimler olmasının yanı sıra tuz, şiirlere ve şarkı sözlerine de konu olmuştur.


Tarih boyunca Anadolu’da gerçekleştirilen tuz üretiminin yegâne kaynaklarından olan ve günümüz Türkiye’sinde üretilen toplam tuz miktarının %70’ini karşılayan Tuz Gölü’nde üç adet tuzla bulunmaktadır.

Tuzun çağlar boyunca farklı kullanım amaçları ve sembolik değeri olmuştur. Çok eski dönemlerden beri kullanılış amaçları içerisinde: besin kurutma ve saklama, temizlik (arındırıcı olarak), deri tabaklama, madencilik ve çok çeşitli tören uygulamaları gibi unsurlar olsa da bunların başında, besin maddesi olarak tüketilmesi gelmektedir.

Bilindi?i kadarı ile tuz kullanımı en azından Neolitik Dönem’e yani günümüzden önce yaklaşık 11.000 yıl önceye rastlamaktadır. İlk kullanımının nasıl oldu?u tartışma konusu olmakla beraber bu sorunun yanıtı muhtemelen tuzun elde ediliş yöntemlerinde yatmaktadır. Kaynak suları içerisinde yer alan tuzun ayrıştırılmasının yanında deniz ve göl tuzunun damıtılması daha yakın tarihlere denk gelse de kaya tuzu kullanımı veya Tuz Gölü gibi nadir örneklerde oldu?u gibi sudan ayrışmış tuz kütlelerinin kullanılması ilk kullanım sorusu için daha akılcı yanıtlar olarak gözükmektedir.

Hayvan davranışlarını gözlemleyen insanoğlu, keçi, koyun gibi hayvanların yaladı?ı kayaların ne oldu?unu merak edip bunları, kullanmış olabilece?i gibi milyonlarca yıllık taş alet imalatı tecrübesi sırasında kaya tuzu ile karşı karşıya gelmiş de olabilir. Besin kurutulması ve saklanması sırasında tuz kullanımının nasıl keşfedildi?i de ayrı bir muammadır. Besini kurutmadaki amaç o sırada bolca elde edilmiş ve sonrasında belki bir süre de olsa bulunamayacak besinlerin, daha sonra tüketilmek maksadıyla saklanmasıdır. Daha ziyade bol sıvı içeren besin maddeleri kurutulurlar.

İklimin so?uk oldu?u yerlerde kurutmaktan ziyade so?uk alanlarda besin maddeleri tutulurken kurutma işlemi sıcak ve kuru iklimlerde tercih edilmiştir. Balık, sebze ve et gibi ürünler tuzlandıktan sonra bir süre sıcak havada olsa da daha ziyade gölgede bekletilerek kurutulmaktadır. Kurutulan besinin elde ediliş mevsimi veya zamanı geçtikten sonra son çare olarak kuru besin tüketilmiş olmalıdır.

Kurutma dışındaki bir uygulama olan salamura yapımında da tuz kullanılması zaruridir. Anadolu’da besin kurutma veya saklama denemeleri içerisinde tuzun kullanılmaya başlaması: tatlı ve tuzlu sudan yakalanan balıkların kurumaya bırakarak hangisinin daha sa?lıklı kurudu?unu keşfeden bir Neolitik insanına mı, Tuz Gölü yakınlarında yaşayan ve yüzeyde biriken tuz içerinde kalan leşlerin uzun sürede çürüdü?ünü keşfeden bir Neolitik insanına mı rastlar bilinmez. Bu tezleri çoğaltmak mümkündür. (devam edecek)

Güzel Köy

Horoz şafak vaktinde,
Yüksek sesle şarkı söylüyordu.
Tavuk çığlıkları etrafı dolduruyor,
Horozu duyan bir köpek delice havlıyordu.

***

Bir yerde keçiler homurdanıp duruyor,
Beyaz kuzular neşeyle tepiniyordu.
İnek uysalca otluyor,
Genç bir boğa yine deliriyordu.

***

Sen ne güzel, ne harika bir köysün,
İyi çiftçilerin yaşadığı…

(Benim Adım V)



Yönetici tarafından yazılan bu haber, 2705 defa okunmuştur.


YORUM YAZ


BU HABER İÇİN HENÜZ YORUM EKLENMEMİ?TİR.
?Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları, okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan ?EREFLİKOÇHİSAR ÇENGEL GAZETESİ hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Diğer KORİDOR Haberleri

Tümü
Cumhuriyet Bayramı Kutlu Olsun Cumhuriyet Bayramı Kutlu Olsun
Önce bağımsızlık… Trablusgarb ve Balkan Savaşlarıyla felaket yakalanan Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı ile de tam anlamıyla çöküş haline girmişti.

YAZARLAR

SON YORUMLANANLAR

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

Yaklaşık 100 kişi istihdam edilecek Ak Parti 7.Olağan ilçe Kongresi Yapıldı Çalışmalar Ekim Ayı sonu gibi bitirilmesi hedefleniyor Günün anısına Güneştepe'de yemek verildi

FOTO GALERİ

2014 Cumhuriyet Bayramı kutlama proğramı
23 Nisan 2014
23-Nisan-2013
2013 yılı Hastanenin Resmi Açılışı ile İmam Hatip Ortaokulu'nun temel atma töreninden resimler

ilancomtr

Emekçioğlu

?.K.YEM

Tekin İnşaat

Yıldırım İnşaat

Hazır beton

Muammer'in Yeri




Yazar Başvuru - İletişim

İzinsiz kopyalanamaz.

Adres : Çengel Gazetecilik - Matbacılık Ofset Tesisleri - Ekici Mah Ali Babacan Cad. Koçaş Pasajı No:16-20
Tel :0.312 687 1544
Faks : 0.312 687 1544
Bu site 0.031 saniyede yüklenmiştir. [Hata Bildir]
Dekorasyon Tavsiyeleri